Značaj Prostornog plana područja posebne namene sliva akumulacije Gruža

Posebna namena područja Prostornog plana ključna za utvrđivanje planskih rešenja jeste sliv akumulacije Gruža koja je važan objekat u sastavu Ibarsko-šumadijskog regionalnog sistema za snabdevanje naselja vodom i Zapadnomoravskog rečnog sistema za integralno korišćenje, uređenje i zaštitu voda. Jedan od najvažnijih ciljeva predstavlja održavanje i razvoj vodnog režima kojim se obezbeđuju najpovoljnija i najcelishodnija tehnička, ekonomska i ekološka rešenja za jedinstveno upravljanje vodama, zaštitu od štetnog dejstva voda, zaštitu voda i korišćenje voda. Neophodno je obezbediti ostvarenje ovog cilja, ali vodeći računa o oprečnim interesima pojedinih vodoprivrednih oblasti i grana i u velikoj meri suprotstavljenim zahtevima ostalih korisnika prostora.

Akumulacija „Gruža“ je sastavni deo Ibarsko-šumadijskog regionalnog sistema. Ovaj sistem obuhvata slivove Ibra u Centralnoj Srbiji, srednjeg toka Zapadne Morave i veći deo Šumadije. Akumulacija, pored lokalnih izvorišta, obezbeđuje veliki deo potreba za vodom grada Kragujevca i manjim delom opštinskog centra Knić.

Prostorni plan područja posebne namene sliva akumulacije Gruža (PPPN Gruža) je planski dokument koji predstavlja osnov za obezbeđenje prostornih uslova za ostvarenje posebne namene područja, tj. za zaštitu sliva akumulacije „Gruža“ u uslovima održivog,  multifunkcionalnog razvoja planskog područja.

Područje koje je obuhvaćeno planom zauzima delove teritorija 4 lokalne samouprave: Kragujevac, Knić, Čačak i Gornji Milanovac. Ovo područje odlikuje se značajnim stepenom specijske i ekosistemske raznovrsnosti, fenomenima geonasleđa i atraktivnim predelima. Divlji biljni i životinjski svet čini oko 500 vrsta i podvrsta. 54% ukupne teritorije čini poljoprivredno zemljište, dok se oko 38% teritorije nalazi pod šumama. Privrednu strukturu područja plana karakteriše izrazita dominacija poljoprivredne delatnosti. Ovo su samo neke od činjenica koje ukazuju na važnost i potrebu da se definišu planska rešenja korišćenja ovog prostora. 

Prostorni plan područja posebne namene sliva akumulacije Gruža (PPPN Gruža) treba da obezbedi:

• plansko korišćenje izvorišta vodosnabdevanja Gruža; 

• zaštitu i uređenje slivnog područja u skladu sa Elaboratom o zonama sanitarne zaštite izvorišta; 

• detaljnu razradu za prvu zonu zaštite izvorišta vodosnabdevanja;

• racionalno korišćenje i očuvanje prirodnih resursa; 

• zaštitu i unapređenje životne sredine, prirodnih i stvorenih vrednosti; 

• valorizaciju komplementarnih potencijala područja za razvoj; 

• prostorne, saobraćajne, privredne i druge oblike integracije područja sa okruženjem;

• unapređenje kvaliteta življenja lokalnog stanovništva stimulacijom postojećih i razvojem novih delatnosti - uz odgovarajuće kompenzacije, kako za njihovu realizaciju, tako i za sprovođenje mera zaštite prostora i izvorišta voda;

• zadovoljenje rekreativnih, sportskih i kulturoloških potreba stanovništva iz okruženja; 

• uređenje građevinskog zemljišta u naseljima i zonama planiranim za razvoj;

• definisanje prioritetnih planskih rešenja;

• mere i instrumente za implementaciju planskih rešenja;

• smernice za implementaciju plana – institucionalni okvir i smernice za izradu planske dokumentacije za sprovođenje Plana